Handgemaakt, Belgisch en exclusief!
Creativiteit is fantastisch. Het leidt tot een enorme rijkdom aan spullen met net dat tikkeltje meer. Aan originaliteit ontbreekt het niet: houten handtassen, gebogen kasten, gepersonaliseerde juwelen, landelijke bijgebouwen met vakwerk… Als rode draad is er de passie voor het ambacht en de materialen.
Er zijn ongeveer 1.800 actieve erkende ambachtslieden in België. Het gaat om uiteenlopende activiteiten: glasblazers, fietsenmarkers, juweliers, restaurateurs, houtbewerkers… Hun aantal neemt nog toe, aldus gegevens van de Federale Overheidsdienst Economie. Sinds juni 2016 is er een definitie die omschrijft wat ambachtsliedenzijn. Het gaat om personen die iets produceren, transformeren, repareren, restaureren of diensten aanbieden waarbij handwerk de essentie vormt.
Professionele passie
Originele, handgemaakte creaties kunnen op heel wat bijval rekenen. De lockdown tijdens de corona epidemie heeft ons het belang van een aangename, fijne leefomgeving laten herontdekken. We willen graag eigen accenten leggen met mooie spullen die exclusiviteit uitstralen. Handgemaakt is hierbij een sleutelwoord. Het gaat om makers met een passie voor pure materialen, met technische skills, met liefde voor tradities maar ook voor innovatie. Vaak hebben ze briljante ideeën. In heel wat gevallen begon het met een hobby of een specifieke interesse. Gecombineerd met de zin om te ondernemen, leidt het tot een eigen zaak. Ze slagen erin om ideeën om te zetten in concrete realisaties, hun professionele aanpak zorgt ervoor dat het een broodwinning wordt. Het geeft meteen ook aan dat ze over heel wat talenten durf beschikken.
Authenticiteit
Dat het ambachtelijke in de smaak valt, blijkt onder meer uit de Dag van de Ambachten. Die wordt sinds 2016 elk jaar georganiseerd en kan rekenen opeen stijgend aantal deelnemers en bezoekers. Ambachtslieden uit heel België stellen hun atelier open om hun creaties en vakkennis te laten zien. Het is een succes want het aantal deelnemers en bezoekers stijgt nog steeds.
‘Handgemaakt’ betekent ook dat elk stuk uniek kan zijn. Oude ambachten en tradities worden in ere hersteld, maar dat staat het gebruik van innovatieve technologie niet in de weg. Beide gaan prima samen en dat leidt tot verrassende resultaten. Het is immers al lang niet meer zo dat de term ambacht nog met een stoffig imago wordt geassocieerd. Elk stuk heeft heel veel waarde, het gaat immers niet om mass productie waarbij alles zo snel mogelijk en op dezelfde manier wordt geassembleerd. Het gaat om creaties die duidelijk de footprint van de maker laten zien. Ambachtslieden brengen vaak veel tijd door in hun atelier. Ze kunnen urenlang werken aan een juweel of een meubel, vaak met heel veel liefde en trots. Alles wordt met zorg gemaakt, tot in het detail mooi afgewerkt. Met eigen specifieke sterktes zorgen ze voor een persoonlijke touch. Het geeft hen ook de mogelijkheid om in te spelen op wensen van de klant, zonder hun eigen concept uit het oog te verliezen. Een meubel kan volledig in harmonie zijn met het interieur of eerder een eyecatcher. Juwelen herinneren vaak aan een gebeurtenis of een persoon. Er is vaak heel wat empathieaanwezig om aan te voelen wat de klant precies wil. Die kan zich vaak ook laten inspireren door de eigen collectie van de maker.
Duurzaam
Ambachtslui hebben soms een heel specifieke visie. Om hun creaties goed tot uiting te laten komen, opteren ze voor duurzame materialen. Dat garandeert een lange levensduur. Het is immers ook een reactie op de wegwerpcultuur waarbij spullen al snel stuk gaan of niet meer mooi zijn. Materialen worden met zorg uitgekozen. Wie met hout werkt, kiest soms heel bewust voor inheems hout om zo de uitstoot door transport te vermijden. Nog een pluspunt is dat er zoveel mogelijk lokaal wordt gemaakt. Ambachtslui houden het hele proces in handen en controleren bij elke stap de kwaliteit. In de sector van repareren en restaureren speelt vaak de circulaire economie een rol. Grondstoffen worden zoveel mogelijk hergebruikt, bijvoorbeeld door ze te recycleren of ze een upgrade te geven. Wat nog waarde heeft, mag niet weggegooid worden.
HIB-Label
De Unie van Zelfstandige Ondernemers, Unizo, ontwikkelde het Handmade In Belgium-label, kortweg HIB. Dat garandeert dat het product in België werd gerealiseerd, kwaliteitsvol is en op kleine schaal werd gemaakt. Het is bovendien een goede manier om de projecten van ambachtslieden extra aandacht te geven. Als ze bijvoorbeeld op een beurs aanwezig zijn, zorgt label voor herkenning. Er zijn enkele criteria. Zo moet minstens 50% van het maakproces handenarbeid zijn, je maakt geen massaproduct, je realiseert iets nieuw. Nog een belangrijke factor is dat het om kleine ondernemingen gaat; het maximaal aantal voltijdse werknemers ligt vast op 25. Een goede sfeer op de werkvloer, met veel betrokkenheid, is mooi meegenomen. Unizo is ervan overtuigd dat creatieve ondernemers belangrijk zijn voor het economisch weefsel.
In dit dossier stellen we zorgvuldig geselecteerde vaklui voor, allen gepassioneerd en zeer zeker de moeite om te bezoeken! Het werd een bloemlezing om ‘u’ tegen te zeggen; veel leesplezier!
Lees het magazine hier.
